سلام خدمت همه‌ی شما همراهان عزیز. مفتخرم که با یکی دیگر از مقالات کاربردی از مشاوره‌ی کنکور در خدمت شما عزیزان هستم. مطالعه‌ی بخش مهمی از فرآیند یادگیری محسوب می‌شود. در این مقاله ابتدا به اهمیت مرور و چگونگی انجام آن در بازه‌های زمانی می‌پردازیم. با من همراه باشید.
سه فرآیند یادگیری ، یادسپاری و یادآوری
یادگیری
شما می‌توانید به واسطه کلاس درس یا مطالعه مجدد مطالبی که از معلم خود آموخته‌اید ، مرحله اول را تکمیل کرده و مطالب را برای بار اول یاد بگیرید. مادامی که شما مطلبی را یاد می گیرید، این مطالب نهایت تا چند ساعت در لایه های بالایی حافظه باقی می ماند. با گذشت زمان به لایه های پایینی مغز شما نزول می کند.
یادسپاری
زمانی آغاز می شود که شما تست بیشتری می‌زنید و این تست می‌تواند به علت آشنایی بیشتر یا تثبیت مطالبی باشد که فرا گرفته‌اید.
یادآوری
این مرحله همان بخشی است که با عنوان فراخوانی اطلاعات می‌شناسیم و اهمیت به سزایی در مطالعه دارد. یادآوری اساسا به معنی تست‌زنی پوششی برای مرور هست و به شما کمک می‌کند که مطالب در لایه‌هایی بالایی ذهنتان باقی بماند. در این مرحله بهتر است که تست‌زنی انجام شود و هر زمان احساس نیاز پیدا شد، به درسنامه مراجعه شود.
در نهایت شما با رعایت این سه فرآیند می توانید مطالعه مفید و پویایی داشته باشد.
مطالعه مفهومی و مرور کاربردی
مرحله‌ی یادگیری که در پاراگراف قبل اشاره شد سه مرحله دارد: اول: مطالعه‌ی درسنامه که مانند پیش غذا است. دوم: تست‌زنی، غذای اصلی محسوب می شود. سوم: جمع‌بندی به مانند دسر است. مثال: شما برای مطالعه‌ی مبحثی دو ساعت زمان دارید. 30 دقیقه را به مطالعه‌ی درسنامه اختصاص دهید. 10 دقیقه برای جمع بندی، زمان بگذارید. 80 دقیقه از زمانتان را باید صرف تست زنی کنید. اگر در هنگام تست زنی، با مشکل مواجه شدید و می‌دانید که نکته این سوال در درسنامه وجود دارد؛ باید علت را جویا شوید که چرا با وجود اینکه این مطلب در درسنامه بوده شما موفق به حل سوال نشده اید؟ و در روش خواندنتان چه اشکالاتی وجود دارد؟ این گونه است که مطالعه لایه‌ای اتفاق می افتد. از مطالعه‌ی صرفا درسنامه خارج می‌شوید و برسی مفهومی‌تر را در پیش می‌گیرید.
لزوم قرارگیری بازه‌های مروری در برنامه‌ریزی
فراموشی موضوع بسیار پیچیده‌ای است. در این مورد باید آگاه باشید که بعد از گذشت ساعاتی از مطالعه، ریزش مطالب از حافظه، کاملا طبیعی است. بنابراین گنجاندن مرور، در برنامه ضروری است.
چارچوب گذاشتن مرور در برنامه
برای انجام فرایند مرور، باید یک فصل را خرد کنید. به عبارت دیگر مطالعه کل فصل، در یک روز نادرست است. مطالعه‌ی، یک فرایند روزانه است. یعنی شما نمی‌توانید در طی هفته فقط پیشروی کنید و در روز جمعه، به مطالعه‌ی مجدد مطالب بپردازید.
بازه‌های مرور، چه زمان‌هایی هستند؟
1. در همان لحظه که مبحثی را می‌خوانید بلافاصله بعد از خواندن مبحث، نگاهی اجمالی و سریع، روی مطالب داشته باشید.
2.قبل از مطالعه‌ی مبحث بعدی، حتما مباحث قبلی مطالعه شود. برای مثال، هنگام مطالعه اولین گفتار فصل گردش مواد، احتیاجی به زدن همه تست‌ها نیست. قبل از خواندن گفتار دوم و سوم، می‌توانید تست‌های باقی مانده این گفتار را هم کار کنید.
به طور کلی، قبل از خواندن هر مبحث، زدن تست پوششی و مرور مباحث قبلی، ضروری است.
3.هنگامی که مطالعه فصل، به پایان رسید مرور و جمع‌بندی همه مباحث آن فصل و فصل قبلی توصیه می‌شود.
4.آخر هفته به حل چند تست اشکال دار، از دروس مختلف بپردازید.
5.اگر در آزمون‌های آزمایشی، شرکت می کنید، در روزهای مطالعه آزاد قبل از آزمون، مطالب خوانده شده را مرور و جمع‌بندی کنید.
6.از مرورهای تصادفی، غافل نشوید.
برای مثال، اگر هنگام خواندن یک فصل، فکر می‌کنید مطلبی در فصول قبلی خوانده شده به آن مرتبط است می‌توانید مطلب قبلی را مجدد مطالعه کنید.
بنابراین، بسیار مطالعه کنید و تعدد مرور، داشته باشید تا مطالب، در لایه‌های بالایی حافظه قرار گیرند.
مرور باید چگونه باشد؟
مرور با تست زیاد به صورت مرتب و پوششی میسر می‌گردد. و نکته مثبتی که در بعضی از دروس وجود دارد این است که وقتی به فصل های جلوتر می‌رسید به دلیل زنجیره‌وار بودن مطالب، ناخودآگاه درگیر فصول قبلی هم می‌شوید. فراموش نکنید که دروس تکنیکال خواندنی نیستند. تنها با تست‌زنی، درگیری زیاد با تست‌ها و پاسخ‌نامه و مخصوصا درسنامه بالا می‌آید. به همین علت باید صبوری زیادی به خرج دهید. به درصد ایده آل خود در زمان مناسب خواهید رسید.
دردی کِشی به چه معناست؟
دردی کِشی یک اصطلاح ادبی-جامعه شناختی به معنای ته هر چیز را بیرون کشیدن است. این اصطلاح را چندین سال در جمع‌بندی کنکوری‌ها، پس از عید مطرح کرده‌ام. به این معنا که در این زمان نهایت نکته‌های مطلب بیرون کشیده شود. بطوریکه؛ به اصطلاح هر چیزی که هست و نیست را مجدد مطالعه کنید و جمع‌بندی داشته باشید. یعنی در فاز اول و دوم برنامه ریزی پس از عید، که مبتنی بر جمع‌بندی تک فصل‌های پایه و دوازدهم است تمامی تست های اشکال‌دار و مطالبی که هست را البته با تست‌زنی، بررسی کنید. تا در بازه‌های بعدی تمرکز بیشتر بر آزمون، تست و روان‌سازی مباحث باشد.
جمع‌بندی و مرور
جمع‌بندی و مرور فرایندی است که همواره در کنار مطالعه و پیشروی انجام می‌شود. برنامه‌ی علمی یک کنکوری شامل60 تا 70% مرور و پوششی و30 تا40% پیشروی است. اگر تنها پیشروی داشته باشید و بخواهید پس از مدتی جمع‌بندی کنید با مطالبی مواجه می‌شوید که گویی از ابتدا باید پیشروی کنید. “جمع‌بندی” یعنی مطالبی را که از قبل خوانده‌ایم، دسته‌بندی و چارچوب‌بندی و مرور کنیم و کمی مطلب جدید در قالب تمرین و تست به آن اضافه کنیم. در دوران جمع بندی، این نکته را مدنظر داشته باشید مرور کوتاه قبل از تست پوششی که بازخوانی اطلاعات محسوب می‌شود، مفید نیست. شما برای بازیابی اطلاعات باید، بدون مطالعه‌ی مجدد تست‌ها را به صورت پوششی بزنید. بعد از اتمام تست‌زنی به اندازه کافی، دوره‌ای کلی روی قسمت‌های اشکال‌دار داشته باشید و مطالب را جمع بندی کنید.
منابع دوران جمع بندی
این منابع دو دسته هستند:
1.منابعی که به صورت مکتوب، متن‌ها را آورده‌اند. که دانش‌آموزان من خیلی از این کتاب‌ها استفاده نمی‌کنند. بیشتر به مطالعه خلاصه‌ها، یادداشت‌ها و تست‌های قبلی را به صورت پوششی می‌زنند. ولی از این کتاب‌ها هم در دوران جمع بندی می‌توان استفاده کرد.
2.کتاب‌های تست محور مانند؛ موج آزمون و فصل آزمون. موج آزمون معمولا برای دانش‌آموزان سطح بالا و فصل آزمون، برای داوطلبان متوسط و سطح علمی پایین‌تر توصیه می شود.
در پایان
در این مقاله سعی کردم شما را با اهمیت مرور و نحوه‌ی انجام آن در بازه‌های زمانی مشخص آشنا کنم. به یاد داشته باشید که یادگیری مرحله‌ای است و برای تسلط کامل به مبحث بدون فراموشی، نیاز به مطالعه‌ی مجدد مطالب در بازه‌های زمانی مناسب است. بنابراین توصیه می‌کنم حتما برای موفقیت در بازه‌های زمانی مناسب مطالب را مجدد مورد برسی قرار دهید. برای ارائه‌ی دیگر مطالب آموزشی در زمینه‌ی کنکور با تیم قوی و حرفه‌ای مشاوره‌ی تحصیلی امیر میرهلی همراه باشید.