در طی سال های اخیر در کنکور سراسری لغت و املا 5-6 سوال یا 20-25 درصد ادبیات را به خود اختصاص داده‌است. با توجه به اینکه سوال واژگان و املا جز اولین تست‌های دفترچه عمومی کنکور سراری میباشد نقش مهمی در روند پاسخ دهی سایر سوالات دارد. اگر این تست‌ها را به درستی و راحت پاسخ دهید باعث میشود اعتماد به نفس شما افزایش پیدا کند. این کار سبب افزایش راندمان شما در روند پاسخ دهی سایر سوال ها میشود. این بخش بسیار حفظی میباشد و حفظ آن نیاز به مرور مداوم دارد. تقریباً بخش املا و واژه برای برخی افراد سخت میباشد چراکه در برخی تیپ تست‌ها ندانستن معنی یک کلمه باعث میشود نتوانند باقی سوالات را به خوبی جواب دهید. همچنین نداشتن دقت کافی در این بخش و ندانستن معانی کامل همه لغات باعث میشود این تست را در ادبیات غلط بزنید. بنابراین بهترین کار این میباشد که تسلط کافی در این زمینه داشته باشید. با تسلط کافی علاوه بر ذخیره زمان، انگیزه تان برای ادامه کار نیز افزایش میابد. آکادمی دکتر امیر میرهلی در این مقاله سعی دارد روش مطالعه واژگان را به شما بیاموزد و نکات مهم را به شما یادآوری کند.
فهرست محتوایی
چه لغاتی را بخوانیم
مهم‌ترین کلماتی که در اولین قدم باید بخوانید کلمه‌های آخر کتاب ادبیات است. اما توجه داشته باشید که از معنی سایر کلمه‌ها در درس‌ها غافل نشوید چرا که در طی سال هایی که کنکور سراسری برگزار شده‌است لغات هایی در سوالات آمده است که جز لغات ستاره دار یا اخر کتاب نبوده‌است اما در درس ها میتوان این کلمات را پیدا کرد. توجه داشته باشید که این کلمات را نیز از نظر املایی بررسی کنید. روش مطالعه واژگان هم آوا همیشه مورد توجه طراحان بوده است. همچنین کلماتی که دارای یکی از حروف (ذ–ز–ض–ظ)، (س–ث–ص)، (ه–ح)، (ق–غ، (ت–ط)، ( الف–ع–همزه) هستند از نظر املایی بسیار اهمیت دارد و بخش قابل توجهی از کلاماتی که در تست املا آمده‌است از این حروف بوده‌است.
تیپ تست ادبیات
مهم‌ترین نکته در ادبیات، مفهوم ابیات میباشد. زیرا برای تشخیص برخی آرایه ها و بعضی از دستور ها و قرابت نیازمند این است که مفهوم بیت را متوجه شویم. در لغت و املا هم تیپ‌تست ابیات داریم که نیازمند فهمیدن مفهوم بیت میباشد. ما سعی کردیم روش مطالعه واژگان در این سوالات نیز بررسی کنیم و بهترین تکنیک را به شما یاد بدهیم.
تیپ 1 لغات
مثال:
در ابیات کدام گزینه غلط املایی میبابید؟
الف) مخور فریب صلاح توانگران زنهار که روزه داشتن سفله، صرفه نان است
ب) زهی به جاہ تو معمور کعبه دولت زهی به صدر تو منسوب قبله احسان
ج) گر صواب کار خواهی اندر این وادی صعب از خطای نفس خود تا چند بینی اضطراب
د) در سلوک عشق کم از بچه بت نیستی در رضای دوست هر دم میدهد او تن به آب
روش حل:
در این سوال گزینه (د) بت اشتباه میباشد. این تیپ‌تست در سال‌های اخیر مورد توجه طراحان کنکور بوده‌است و حل آن نیاز به تمرین و مرور دارد. معنی واژه بت : الهه، شمسه، صنم، طاغوت، فغ، هیکل، محبوب، معشوق اما معنی واژه: مرغابی، شرابدان، صراحی از معنی بیت متوجه میشویم که کلمه بت اشتباه میباشد و معنی مورد نظر مرغابی‌است.
تیپ 2 لغات
مثال:
در بیت گزینه……………غلط املایی وجود ندارد.
ساغر تقدیر ما را مست آزادی نمود زین سبب از نشعه آن باده مدهوشیم ما
گرچه در ظرف صدف بحر نگردد مستور سینه کیست که گنجینه اسرار تو نیست
چو فضله است که زاییده از غذای لطیف هر آن کسی که مباحات می کند به نسب
سفر اگر همه دشت است باشدش پایان فراغ اگر همه بحر است باشدش پایاب
روش حل:
در این سوال گزینه (د) غلط میباشد. در این تیپ تست روش مطالعه واژگان در بیت ها را به شما آموزش میدهیم و زیر کلمات مشکوک خط میکشیم و بررسی میکنیم که آیا از لحاظ معنایی کلمه به جلمه میخورد یا نه؟ این سوال یک تست املا میباشد اما باید توجه کنید فهمیدن معانی واژه تاثیر زیادی در حل این تست دارد. معانی واژه فراغ: آسانی، آسایش، آسودگی، استراحت، راحت، خلاص، رهایی، نجات، اتمام و معانی واژه فراق: جدایی، دوری، مفارقت، مهجوری، هجر، هجران این سوال هم یک سوال املا میباشد اما معنی واژه ام تاثیر بسزایی در حل تست دارد.
تیپ 3 لغات
مثال:
معنی هر یک از واژه های زیر به ترتیب کدام است؟
((خنیده، طین، برگاشتن، اِسرا))
۱)پژواک، گِل، برگشتن، گرفتاران
۲)مشهور، تربت، برگشتن، دستگیرشدگان
۳)پرآوازه تر، خاک، برگردانیدن، دستگیرشدگان
۴)مشهور، گِل، برگردانیدن، در شب سیر کردن
روش حل:
این تیپ تست که اولین بار در کنکور 99 طراحی شد در سؤال چندین واژه نوشته میشود و شما باید تشخیص دهید کدام گزینه همه واژگان را به درستی معنا کرده‌است. اِسرا به معنی درشب سیر کردن و اُسرا به معنی دستگیرشدگان می باشد. بنابراین سه گزینه اول به راحتی حذف میشوند.
تیپ 4 لغات
مثال
معنی چند واژه درست‌است؟
(زایل شدن: برطرف شدن) (استحقاق: شایسته) (افسر: صاحب منصب) (نهیب: هیبت) (نوند: اسب رنحور) (هنر: معرفت) (برافراختن: روشن کردن) (بر اثر: ردپا) (خایب: بی بهره) (راه تافتن: تغییر مسیر دادن)
روش حل:
استحقاق: شایستگی ، سزاواری / نوند: اسب تندرو / برافراختن: برافراشتن ، بلند کردن / بر اثر: به دنبال.
این تیپ تست تیپ تست شمارشی نام دارد معمولا نیاز به تسلط بسیار زیاد دارد همچنین نکته قابل توجه در این تست توجه به اسم و مصدر بودن کلمه داشتن‌است.
تیپ 5
مثال:
توضیح مقابل کدام واژه، نادرست است؟
۱)گرته برداری: طراحی چیزی به کمک گرده یا خاکه ی زنگ یا ذغال سنگ
۲)حماسه: نوعی از شعر که در آن از جنگ ها و دلاوری ها سخن می رود
۳)شهناز: یکی از آهنگ های موسیقی ایرانی، گوشه ای در دستگاه شور
۴)کبّاده: کمانی از جنس چوب که در دو طرف آن زنجیری وصل شود.
روش حل:
جواب گزینه(4) میباشد. کباده: وسیله ای کمانی شکل در زورخانه از جنس آهن که در یک طرف آن رشته ای از زنجیر با حلقه های آهنی متعدد قرار دارد. متاسفانه برخی از دانش آموزان توضیح کلمات را نادیده میگیرند این تیپ تست چند سال یکبار در کنکور تکرار شده‌است و دانش آموزان زیادی را به چالش میکشاند.
تنوع تیپ تست در واژگان بسیار زیاد است ما برخی از آنها را برای شما جمع آوری کردیم. نکته مهم و قابل توجه که ممکن است برخی آن را نادیده بگیرند این است که واژگان را باید از نظر مفرد و جمع بودن و معنای مصدری داشتن بررسی کنند.
نکات مهم در روش مطالعه واژگان
در زمان خواندن لغات هر زمان به کلمه‌ای رسیدید که سخت حفظ میشد، برای آن کد بسازید. حتما نیازی نیست، خیلی معنی دار باشد همین که خودتان کلمه رو یاد بگیرید کفایت می کند. برای مثال آذار به معنی ماه اول بهار میباشد. برای اینکه توی ذهنتان بماند میتوانیم بگوییم که آذار (ذ) دارد و نوروز هم که اول فروردین هست (ز) دارد و یا گاهی در مورد بعضی کلمات که جدید بودند. بیت یا جمله ای که در متن درس این کلمه در آن به کار رفته بود مرور کنید. اینطوری معنی آن را بهتر یاد میگیرید. تمام معانی نوشته شده در کتاب درسی را حفظ کنید همگی مهم هستند. لغات به مرور مکرر نیاز دارند پس حتما در تایم های سوخته ( رفت و آمد خانه به مدرسه، زنگ تفریح، قبل از خواب و غیره…) کلمات رو مدام مرور کنید. از روش لایتنر هم میتوانید استفاده کنید. در آخر هم حتما باید تست زنی صورت بگیرد به خصوص تست هایی که برای معنی شمارشی هستند که مورد علاقه طراح ها میباشد .
برای املا خواندن متن کتاب و توجه به کاربردهای مختلف کلمات چند املایی در جمله خیلی مهم است و همچنین شما باید هر وقت کلمه ای دیدید که امکان داشت به چند مدل دیگر هم نوشته شود به املای آن بیشتر توجه کنید مثل کلمه فراق که به صورت فراغ هم میتونه نوشته شود. در مورد املا هم روی تست هایی که شامل متن هستند و گفته میشود چند غلط املایی وجود دارد خوب کار کنید. بهتر است به کلمات املا در متن بخوانید تا بیشتر در ذهنتان بماند. خواندن کلمات مهم املایی به تنهایی تاثیر بسزایی در یادگیری شما ندارد وجود آن در جمله باعث درک بهتر و بیشتر شما میشود.
سخن آخر
در این مقاله سعی داشتیم صفر تا صد روش مطالعه واژگان به شما توضیح دهیم امیدواریم بهترین استفاده را از این مقاله کرده باشد. آکاذمی دکتر امیر میرهلی سعی دارد برخی از آموزش ها را به صورت رایگان در اختیار دانش آموزان قرار دهد ازاین رو میتوانید با استفاده از از سایت و کانال ها از این آموزش ها به صورت رایگان بهرمند شوید. برای آشنایی بیشتر میتوانید رزومه امیر میرهلی را بخوانید.