برنامه‌ریزی و روش صحیح مطالعه برای هر درس، کلید فهم درست مطالب است. این امر دستیابی به درصدهای بالا در کنکور سراسری را تسهیل می کند. درس فارسی عمومی با ضریب 4 در کنکور، یکی از مهم ترین و در عین حال چالش برانگیزترین قسمت های این آزمون میباشد. دلیل این امر می تواند مفهموی تر شدن در سالهای اخیر و متنوع بودن سوالات این درس باشد. فارسی عمومی اولین سری سوال در دفترچه کنکور است. در این بخش داوطلبان باید به 25 سوال که از 6 مبحث طراحی شده، پاسخ دهند. املا، لغت، زبان فارسی، آرایه های ادبی، قرابت معنایی و تاریخ ادبیات بخش های مختلف سوالات ادبیات عمومی را شکل میدهند و هرکدام روش مطالعه خود را دارند.
فهرست محتوایی
بهترین شیوه‌ی مطالعه ادبیات
مباحث مورد مطالعه برای ادبیات را عموما به دو دسته ی حفظی و مفهومی تقسیم میکنیم. املا، واژگان و تاریخ ادبیات بخش‌هایی هستند که مطالب کتاب مستقیما مورد سوال واقع می شوند. اما بخش های دیگر یعنی قرابت معنایی، آرایه‌های ادبی و زبان فارسی دست خوش تغییراتی می شوند که برای پاسخگویی نیاز به مطالعه‌ی عمیق تر و خلاقیت بیشتر دارد. همچنین برخلاف برخی دروس دیگر، مطالعه‌ی درس به درس در ادبیات پیشنهاد نمیشود. موضوعی خواندن درس ها، انتخاب بهتری برای یادگیری پیوسته‌ی مطالب می باشد. همین موضوع اهمیت برنامه ریزی و جمع بندی مناسب را بیش از پیش مشخص می کند.
تاریخ ادبیات
اولین مبحث که به آن می پردازیم و تنها یک سوال خواهد داشت، تاریخ ادبیات است. این بخش کاملا حفظی، تکرار در زمان های مختلف را نیاز دارد. یکی از بهترین روش‌ها برای مطالعه تاریخ ادبیات در کنکور، استفاده از نقشه‌ی ذهنی برای به خاطر سپردن مطالب میباشد. به طور مثال برای تمام اطلاعات مربوط به یک نویسنده یا شاعر، میتوان یک صفحه با نام فرد در مرکز نوشت. سپس شاخه هایی که شامل آثار، فعالیت های مهم و زمان زندگی فرد می باشد، طراحی میکنیم. با این روش در هر زمان با یک نگاه میتوان مطالب را به راحتی مرور کرد. مجموع تمام اطلاعات برای این یک تست را شما می توانید از بخش‌های مختلف جمع آوری کنید. از خودآزمایی، بیاموزیم‌ها، درآمدها و بخش توضیحات هر درس خلاصه نویسی انجام دهید. حل تست‌های تالیفی و سراسری کنکور سالهای قبل هم میتواند آشنایی و آمادگی بیشتری برای آزمون فراهم کند.
لغت در ادبیات
این بخش در مجموع 3 سوال را در بخش ادبیات کنکور به خود اختصاص می دهد و برای داشتن بهترین عملکرد، تکرار مطالب بسیار مهم است. با تسلط بر معانی لغت ها در کتاب چه در متن و چه در انتهای کتاب، سوالات این بخش به راحتی پاسخ داده می شوند. برای داوطلبان روش های مختلفی می تواند موثر باشد. بسیاری استفاده از جعبه لایتنر یا کتابچه های کوچک همراه که شامل تمام لغات کتاب هستند را ترجیح میدهند. آنچه مهم است تکرار و حفظ کردن این واژگان و معنای آنهاست. از هیچ لغتی در کتاب غافل نشوید و تمام معانی آنها را یاد بگیرید. زیرا برخی از مباحث دیگر مانند قرابت معنایی آرایه نیز مستقیم یا غیر مستقیم با معنای واژگان در ارتباط هستند.
املا در ادبیات
بخش املا که از نظر تعداد سوالات ارزش مشابهی با لغت دارد، از نظر سبک مطالعه نیز با این بخش همپوشانی دارد. میتوان زمان حفظ کردن لغات، با توجه به شکل و املای کلمات، به تدریج برای مبحث املا هم آماده شد. توجه به لغاتی که شکل نوشتاری یکسان و آواهای متفاوت دارند، و نیز کلمات با املای مشابه، بسیار مهم است. جمع آوری این لغات در جزوه‌های کوچک هم میتواند به تسلط بیشتر کمک کند. این بخش میتواند میزبان گزینه های انحرافی هم باشد که ممکن است داوطلبان را در دام خود بیندازد. از طرفی در صورت مطالعه دقیق و عمیق، حذف بعضی گزینه‌ها راحت‌تر خواهد بود. توصیه ما این است که برای دو بخش املا و واژگان، به صورت روزانه زمانی هرچند کوتاه اختصاص داده شود. حتی از زمان های مرده، مثل وقت انتظار در صف اتوبوس، برای مرور مطالب استفاده شود.
قرابت معنایی
یکی از مهمترین بخش‌های ادبیات عمومی، قرابت معنایی با 9 سوال در کنکور است. این مبحث و سه مبحث دیگر، حفظ کردنی نیستند و برای یادگیری، شیوه مطالعه ی دیگری میطلبند. قدم اول تسلط بر مفهوم بیت ها و شعرهای کتاب میباشد. اما گزینه‌های موجود در تست‌ها از مطالب داخل کتاب نیستند. داوطلب باید نزدیک ترین گزینه، به مفهوم عبارت موجود در سوال را انتخاب کند. گاهی تشخیص مفاهیم مشابه مشکل است. به همین دلیل برای درک این نوع از سوال‌ها، حل تست بسیار حائز اهمیت است و باید در برنامه روزانه قرار گیرد. نکته ی مهم دیگر جلوگیری از تکرار اشتباهات و اصلاح آنها است. یادداشت بیت هایی که تشخیص مفهوم آن ها سخت است و مرور آنها، کمک کننده است. با علامت‌دار کردن تست‌هایی که اشتباه پاسخ داده شده‌اند و مراجعه‌ی چندباره به آنها، میتوان پیشرفت خوبی را انتظار داشت.
آرایه های ادبی
یکی دیگر از بخش‌های مفهومی سوالات ادبیات عمومی، آرایه‌های ادبی است. تعداد آرایه‌ها محدود است و باید نام و قواعد مفهوم آنها را حفظ کنید. اما تطبیق و تشخیص آرایه‌ها، مهارتی است که تنها بر اثر تست زنی بسیار و تحلیل آنها به دست می آید. برای این بخش پیشنهاد می کنیم مطالب را بصورت هفتگی و در هر جلسه چند آرایه را از آسان به سخت مطالعه کنید. در زمان مطالعه، از تست‌ها با آرایه‌های تکی استفاده کنید تا یادگیری بهتر و در قالب سوال صورت گیرد. میتوانید تمام آرایه ها را با یک مثال و مفهوم آن، در دفتری یادداشت کنید. برای مرور در آینده، استفاده از این یادداشت ها در کنار تست های تالیفی و سراسری به یادآوری سریع کمک می کند. پس از تسلط بر تمام آرایه ها، تست های ترکیبی و مخلوط می توانند به درک عمیق‌تر و یادآوری آنها کمک کنند.
زبان فارسی
از مجموع سوالات فارسی عمومی 5 سوال و معادل 20 درصد نمره، متعلق به بخش زبان فارسی است که باید مفهومی مطالعه شود. تسلط بر بخش های مختلف دستور زبان مانند واحدهای زبان، ساختمان واژه، انواع جمله و اجزاء آن، میتواند به پاسخگویی سریعترو صحیح تر این بخش کمک کند. اگر می‌خواهید به سوالات بخش زبان فارسی به درستی پاسخ دهید یادگیری بخش‌هایی مانند واج، تکواژه، واژه، گروه اسمی، گروه فعلی، مشتق و مرکب بسیار مهم است. بعد از مطالعه هر بخش از دستور زبان، تسلط خود را با تست های تالیفی بسنجید. سوالات این بخش عموما برای داوطلبان از پر چالش ترین بخش ها است. با تکرار و تحلیل تست های بسیار، به تدریج میتوان مهارت لازم را بدست آورد و به نتایج خوبی دست یافت.
سخن کلی در مورد ادبیات فارسی
از نظر بسیاری از داوطلبان کنکور سراسری، پاسخگویی به تست های ادبیات مشکل است. اما موفقیت در این درس میتواند به راحتی شما را متمایز کند و رتبه‌ی کلی شما را بهبود بخشد. داشتن نگرش صحیح، روش مطالعه‌ی مناسب، تمرین مداوم، صبر و سرمایه گذاری زمانی براین درس موفقیت شما را تضمین میکند. میتوانید با انتخاب منابع مناسب و کمک از معلمان و دوستان، خود را از لذت مطالعه و یادگرفتن ادبیات عمومی بهره‌مند کنید. با تحلیل تست ها نقاط قوت و ضعف خود را کشف کنید. با تمرکز بر نقاط قوت، سعی کنید در قسمت هایی که عملکرد پایینی داشتید تلاش بیشتری کنید. برای پاسخگویی به سوالات ادبیات عمومی در کنکور، 18 دقیقه زمان وجود دارد و اهمیت سرعت و دقت بسیار بالاست. عملکرد مناسب در اولین قسمت آزمون، تا حدی میتواند پیش‌بینی‌‌کننده‌ی روحیه‌ی خوب داوطلب در ادامه زمان آزمون باشد.