افزایش تمرکز، رابطه‌ای مستقیم با بیشتر شدن بازدهی و در نهایت رسیدن به نتایج بهتر دارد. این موضوع نه تنها در رابطه با مطالعه و موفقیت در کنکور حائز اهمیت است، بلکه در موفقیت ما هنگام مواجه با تمام اعمال حساس زندگی، جایگاهی ویژه دارد. اما باید بدانید که متمرکز بودن یک مهارت است. و برای هر کسب هر مهارتی یک سری راهکار وجود دارد. اما چرا به آن مهارت می‌‌گوییم؟ این موضوع ریشه در معنا و مفهوم این اصطلاح دارد که در ادامه بررسی می‌کنیم. سپس به بازگویی چند راهکار علمی و اثبات شده برای افزایش این مهارت خواهیم پرداخت. پس اگر شما هم به دنبال روش‌هایی برای افزایش تمرکز خود هستید، تا انتهای مطلب ما را همراهی کنید. زیرا ما در موسسه موفقیت تحصیلی دکتر میرهلی این مقاله را به بررسی همین موضوع اختصاص داد‌ایم.
راهکارهای افزایش تمرکز
همان طور که گفتیم در این مقاله قصد داریم در مورد راهکارهای موجود برای افزایش تمرکز صحبت کنیم. اما پیش از آن نیاز است با مفهوم این لغت آشنا شویم. اگر در فرهنگ‌های لغت به این واژه برخورد کنید خواهید دید که آن را مرکز‌گرایی یا گرد آمدن در یک جا معنی کرده‌اند. به زبان خودمانی و ساده این اصطلاح به معنی جمع کردن تمامی حواس به روی یک موضوع است. در واقع می‌توان آن را متضاد حواس پرتی در نظر گرفت. با این حساب مترادف آن هم می‌تواند کنترل ذهن باشد. در اصل شخصی متمرکز خوانده می‌شود که بر ذهنش تسلط داشته باشد. حال ما در اینجا به بررسی چند راهکار برای افزایش این مهارت یا همان کنترل ذهن خواهیم پرداخت. به‌طوری که شما با رعایت آن‌ها بتوانید هنگام انجام کاری مانند مطالعه، تمام حواستان را گرد آن کار جمع کنید. پس تا انتهای مطلب با ما همراه باشید.
ریشه یابی ، بهترین راه برای بازیابی تمرکز
معلوم است که اگر تمرکز ما هنگام مطالعه به هم می‌خورد، دلیلی در پس آن وجود دارد. پس طبیعی است تا زمانی که ما آن علت را نیافته باشیم، هر تلاشی برای متمرکز بودن، بیهوده باشد. اما اگر بتوانیم علت بر هم خوردن تمرکزمان را پیدا کنیم، آن زمان در مسیر درستی قرار می‌گیریم. به طوری که یا سعی می‌کنیم آن علت را برطرف کنیم. یا آن که خود و ذهنمان را مجبور به سازش کرده و حواسمان را از آن مورد دور می‌گردانیم. تصور کنید که سرو‌صدایی در محیط بیرون باعث عدم تمرکز شما شده است. در این زمان شما یا آن سر و صدا را از بین می‌برید. یا به نوعی با تغییر مکان یا استفاده از گوش‌گیر، با شرایط موجود سازش می‌کنید. حتی اگر علت درونی باشد، مانند یک نگرانی، بهتر است تایمی کوتاه را به آن اختصاص دهید و سپس هنگام مطالعه پرونده‌ای را گوشه‌ای بگذارید.
مکان مخصوص مطالعه و چیدمان حرفه‌ای آن
طبیعی است که در محیطی پر سر و صدا، شلوغ و بهم ریخته، مترکز بودن نه تنها مشکل، بلکه شاید غیر ممکن باشد. دلیل آن نیز واضح و مشخص است. در چنین فضایی عوامل بسیار زیادی برای بهم ریختن تمرکز شما وجود خواهد داشت. از این رو بهتر است سعی کنید آرام‌ترین مکان خانه را برای مطالعه انتخاب کنید. سپس آن مکان را به گونه‌ای آماده کنید که کم‌ترین عامل حواس‌پرتی در آن وجود داشته باشد. به این منظور بهتر است میز مطالعه‌ی خود را رو به دیوار قرار دهید تا در زمان درس خواندن نگاهتان به عوامل وسوسه‌انگیزی مانند تخت‌خواب یا کامپیوتر و تلویزیون نیفتد. به علاوه در این مکان استفاده از چیزهایی که باعث انگیزه‌ی شما می‌شود بسیار خوب است. برای مثال یک تقویم که تاریخ مد نظرتان، مانند زمان کنکور، را نشان می‌دهد. یا حتی تصویری از هدف نهایی خود را به دیوار مقابل بچسبانید.
یادداشت برداری و خط کشیدن زیر نکات مهم
بسیاری از اوقات ما کتابی را دست می‌گیریم و روزنامه‌وار شروع به مطالعه‌ی آن می‌کنیم. در این شرایط اگر آن کتاب تا اندازه‌ای رسمی و دارای لحنی سنگین باشد ما حالتی منفعل پیدا خواهیم کرد. نتیجه‌ی چنین حالتی، پرت شدن حواس شما می‌باشد. به خصوص هنگام مطالعه کتب درسی و آموزشی این حالت بسیار اتفاق می‌افتد. بهترین راه برای مقابله با چنین شرایطی، انجام کارهایی است که به شما حالتی فعال در برابر آن مطالب می‌دهد. این فعالیت از پرت شدن حواستان جلوگیری می‌کند و شما می‌توانید تمام تمرکز خود را به روی مطالب پیش رویتان بگذارید. از جمله این فعالیت‌ها می‌توان به یادداشت‌برداری یا خلاصه‌نویسی اشاره کرد. حتی اگر شرایط این کار را نداشتید، می‌توانید با یک مداد خطوط را دنبال و زیر نکات مهم خط بکشید. پس از انجام این‌ها خواهید دید که تمام مطالبی که خوانده‌اید را متوجه شده و در ذهن دارید.
استفاده از اصل روانشناسی مادربزرگ
روان شناسان متوجه شده‌اند که بخش بزرگی از وجود همه‌ی ما انسان‌ها را قسمتی لذت‌طلب در بر گرفته است. این بخش وجودی ما، از رنج کشیدن بیزار است و مدام از مسئولیت‌هایش شانه خالی می‌کند. به همین دلیل اغلب اوقات ما هنگام مطالعه حوصله‌مان سر رفته و با خیال‌پردازی در مورد کارهای مورد علاقه‌مان، سررشته‌ی مطلب از دستمان در می‌رود. در این زمان بخش منطقی و بالغ وجود ما می‌تواند با یک سری از روش‌ها، کودک بازیگوش را روی صندلی بنشاند. از جمله این روش‌ها که باعث افزایش تمرکز شما می‌شود، قانون مادر بزرگ یا اصل پریماک است. در این اصل بالغ شما به بخش لذت‌طلب وجودتان جایزه می‌دهد. یعنی می‌گوید که اگر امور مهم را درست و سر وقت انجام دهد، می‌تواند زمانی را نیز به انجام کار مورد علاقه‌اش اختصاص دهد. با این کار فرد برای رسیدن به لذت وعده داده شد، رنج کار را به جان می‌خرد.
سریع و در پی یافتن پاسخ، برای افزایش تمرکز
از مهم‌ترین دلایل عدم تمرکز که باعث دوباره خواندن یک صفحه می‌شود، در رفتن رشته‌ی مطالعه از دستتان می‌باشد. این اتفاق نیز به دو می‌افتد. این دلایل سرعت پایین و عدم انگیزه برای مطالعه هستند. ابتدا بگوییم که آرام‌خوانی، باعث وقفه در روند مطالعه شما می‌شود. وقفه‌ای که تمام حواس‌پرتی‌ها آن را غتیمت می شمرند و به آن حمله می‌کنند. پس بهتر است مطالعه‌ی شما با سرعتی نرمال و بدون وقفه‌ها طولانی باشد. موضوع دیگر انگیزه‌ی مطالعه است. اگر شما درسی را فقط بخوانید که خوانده باشید، به راحی حواستان پرت می‌شود. بهتر است از همان ابتدا و با توجه ه عنوان درس، سوالاتی برای خود مطرح کنید و در متن به دنبال پاسخشان باشید. به این شکل در روند طول مطالعه فعال می‌مانید و تمرکزتان بهم نخواهد خورد. حتی بعضی کتاب‌ها در ابتدای هر فصل سوالاتی که به آن‌ها پاسخ می‌دهند را نوشته‌اند که می‌توانید از آن‌ها استفاده کنید.
سخن آخر
همان طور که مشاده کردید ما در این مقاله سعی کردیم راهکارهایی برای افزایش تمرکز به شما اراده دهیم. اغلب این راهکارها ریشه در عوامل حواس پرتی و روش‌های برای ایجاد مانع در برابر آن‌ها دارد. زیرا متمرکز بودن از قدرت کنترل ذهن نشات می‌گیرد. از این رو هر روشی که بتواند به افزایش توانمندی در کنترل ذهن و افکار کمک کند، درباره موضوع مورد بحث ما نیز به شما کمک خواهد کرد. از جمله این موراد می‌توانیم به بازی‌های فکری مانند سودوکو اشاره کنیم. برای مطالعه موارد بیشتر در این زمینه یا تمام زمنیه‌های مرتبط با موفقیت تحصیلی، می‌توانید به کانال‌های تلگرام مربوطه و بلاگ ما ماجعه کنید. ما در موسسه مشاوره کنکور دکتر امیر میرهلی، منتظر نظرات و تجربیات شما درباره‌ی کنترل حواس و افزایش تمرکز هستیم. ممنون از همراهی شما